Ο Διονύσης στα 23 του χρόνια πάνω σε έναν καυγά με την μητέρα του αυτοπυροβολείται. Το θαύμα γίνεται και επιζεί, ωστόσο το μισό του πρόσωπο έχει διαλυθεί. Πλέον θα είναι ο άνθρωπος Χωρίς Πρόσωπο… Μύτη, στόμα, μάγουλα έχουν καταστραφεί… Κλείνεται στο δωμάτιό του, στον εαυτό του και μόνη παρέα οι γονείς του. Πρωταγωνίστρια – όπως και πριν το ατύχημα – στη ζωή του η μητέρα του. Τον ταΐζει, τον πλένει, δεκανίκι του να περπατά. Ο Διονύσης πλέον βρίσκει παρέα στα social media … Φτιάχνει ένα μπλογκ και εκεί ανεβάζει σκέψεις και θεωρίες … Κρυμμένος πίσω από την οθόνη του υπολογιστή του και με χιλιάδες ακόλουθους, ο Διονύσης αρχίζει να νοιώθει ότι είναι κάποιος… Και ένα μήνυμα ένα βράδυ έρχεται να ανατρέψει την καθημερινότητα που έχει φτιάξει … Μία γιατρός του προσφέρει τη δυνατότητα της μεταμόσχευσης προσώπου … Και ο Διονύσης έρχεται αντιμέτωπος με ένα συγκλονιστικό ερώτημα: Μπορεί να ζήσει με το πρόσωπο ενός ξένου;
Το «Χωρίς Πρόσωπο» της Κατερίνας Μαλακατέ από την πρώτη σελίδα σε βάζει στα βαθιά. Με καθηλωτική γραφή καταφέρνει να μας τοποθετήσει στο δωμάτιο του Διονύση και να «παρακολουθήσουμε» την απονενοημένη του πράξη, τον αυτοπυροβολισμό … Και από εκεί και πέρα ζούμε μαζί με τον Διονύση όλες του τα ψυχολογικά του σκαμπανεβάσματά, τις φοβίες του, τον τρόμο του, τις ελπίδες του. Αν και δεν με ελκύει ιδιαίτερα η πρωτοπρόσωπη γραφή, η Κατερίνα Μαλακατέ κατάφερε να με κρατήσει και να με κάνει να νοιώσω τον Διονύση, την μητέρα του Κάλλια, την Μάνια (τη γιατρό που του δίνει την ελπίδα ζωής ξανά), του πατέρα του, του αδερφού του και όλων όσων βρίσκονται στον κοινωνικό του περίγυρο.
Το θέμα του βιβλίου, ομολογώ, είναι πρώτη φορά που το συναντώ. Και με λύπη συνειδητοποίησα ότι ποτέ δεν έχω μπει στη θέση ενός ατόμου που ανατρέπεται η ζωή του, ενός ανθρώπου που πρέπει να ζήσει χωρίς πρόσωπο. Ναι από μία δική του παράλογη πράξη, γεγονός που δεν μειώνει τις θλιβερές συνέπειες, αντίθετα τις αυξάνει καθώς πρέπει να ζήσει με αυτές και να αντιμετωπίσει τις τύψεις του. Πόσο δύσκολο είναι να δεχθείς τον νέο σου πρόσωπο; Πόσο δύσκολο είναι να γίνεις ξανά αποδεκτός από τους άλλους; Αποδεκτός σε έναν κόσμο που προβάλλει την ομορφιά και την τελειότητα. Αν εμείς που δεν έχουμε κάποια παραμόρφωση αντιμετωπίζουμε, τι αντιμετωπίζουν τα άτομα αυτά; Αυτά τα ερωτήματα προσπαθεί να μας απαντήσει και να μας κάνει να δούμε τον κόσμο αλλιώς ο Διονύσης.
Παράλληλα, όμως, παρουσιάζονται θέματα όπως οι σχέσεις μητέρας - παιδιού. Μία σχέση αλληλεξάρτησης, μία σχέση που πνίγει και μπορεί να οδηγήσει στον όλεθρο. Ένα οιδιπόδειο σύμπλεγμα που καμία από τις δύο πλευρές δεν θέλει να διακόψει, παρόλο που θυμώνουν, νευριάζουν, κατηγορούν ο ένας τον άλλον για καταπίεση και άλλα πολλά. Το ίδιο συμβαίνει και με τις αδερφικές σχέσεις. Μέσα από την σχέση του Διονύση και του αδερφού του φαίνεται η σχέση των αδερφών όταν δεν υπάρχει αντικειμενικότητα από τους γονείς. Όταν ο ένας είναι το καλό παιδί, που θα σπουδάσει και θα γίνει κάτι ξεχωριστό, με στόχους, ενώ ο άλλος είναι ο γιος που προτιμά να ασχοληθεί με χειρονακτικές εργασίες, να μην εγκαταλείψει τον τόπο του. Και κάπου εδώ έρχεται η σύγκριση από τους γονείς και η σύγκρουση.
Φυσικά δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ και στο διαδίκτυο και τη δύναμη που έχει. Μέσα από το μπλογκ του ο Διονύσης προσπαθεί να σταθεί όρθιος και να αποκτήσει «ζωή». Και το καταφέρνει. Το μπλογκ του γίνεται η ίδια του η ζωή. Μέσα από αυτό επικοινωνεί, αναπτύσσει φιλίες. Μέσα από αυτό ζει. Μέσα από αυτό γνωρίζει τη Μάνια που θα του αλλάξει τη ζωή. Οι χιλιάδες ακόλουθοι του δίνουν δύναμη, οικονομική και ψυχολογική, να κάνει το επόμενο βήμα, την μεταμόσχευση προσώπου. Και αυτό είναι ένα άλλο σημαντικό θέμα. Η μεταμόσχευση προσώπου. Πόσο εύκολο είναι να ζεις με το πρόσωπο ενός άλλου; Μέσα από την ιστορία του Διονύση θα δούμε πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να ζεις με το πρόσωπο ενός άλλου. Πόσο εύκολο είναι να αποστασιοποιηθείς και να μην θες να μάθεις για το πρόσωπο αυτό.
Το Χωρίς Πρόσωπο της Κατερίνας Μαλακατέ είναι μία ιστορία πολυδιάστατη, είναι μία ιστορία που μας φέρνει μπροστά σε συγκλονιστικά ερωτήματα … για την ζωή στο παρασκήνιο επειδή δεν «ταιριάζουμε» με τον κόσμο, για την ψυχική δύναμη ενός ανθρώπου χωρίς πρόσωπο, για τη δύναμη του διαδικτύου, για την επιστήμη και την βιοηθική …
Για όλα αυτά το βιβλίο της Κατερίνας Μαλακατέ είναι συγκλονιστικό …
